Moi

Het is lente in Finland, al zou je dat niet direct zeggen als je kijkt naar de ijsvissers op de meertjes waar we langsreden en de bergen sneeuw op het plein van de Viikki Teacher Training School. Het is een van de twee opleidingsscholen van de Universiteit van Helsinki. Er wordt aan 950 leerlingen in de leeftijd van 7 tot 19 jaar lesgegeven. De vaste staf van ongeveer 90 docenten krijgt daarnaast ieder jaar 350 studenten van de lerarenopleiding over de vloer die daar hun stages lopen en onderzoek doen. Alsof dat nog niet genoeg is komen er gemiddeld twee keer per week groepen op bezoek die geïnteresseerd zijn in het Finse onderwijssysteem. Uit alles bleek dat leraren en leerlingen volledig gewend zijn aan deze situatie die soms wat ongemakkelijk aanvoelt. Zo stonden wij met een groep van 18 bezoekers in een eerste klas met 16 leerlingen, 1 docent en 4 stagiaires.

Wat vanuit ICT perspectief opviel was het ontbreken van interactieve TV’s en het beperkte aantal digitale borden. Wel hingen in elk lokaal beamers, in de grotere lokalen zelfs twee. Opvallend was de grootte van de projectieschermen, die hadden zonder uitzondering het formaat van een forse wandkaart en waren daarmee veel groter dan de klassieke diaschermen waarmee binnen onze scholen wordt gewerkt.

Het ontbreken van interactieve schermen wordt gecompenseerd doordat in ieder lokaal een geavanceerde document projector aanwezig is. Ooit hebben wij zo’n apparaat, passend bij een SMART board, aangeschaft voor het Lyceum maar deze raakte al snel in onbruik. Zo niet op deze school. De document camera bestaat uit een camera gemonteerd op een soort statief, een sterke lamp en een plateau waarop documenten, afbeeldingen of voorwerpen kunnen worden neergelegd. Je kunt foto’s maken van hetgeen op het plateau ligt of het beeld direct via de beamer op een scherm projecteren. Je kunt op het plateau ook bijvoorbeeld een proef doen die door de hele klas op het scherm is te zien. De beelden kunnen ook worden gefilmd en zo later nogmaals bekeken worden.

De focus van ons bezoek lag vooral op (de ontwikkeling van) het nieuwe Finse curriculum en daardoor werd er jammer genoeg geen toelichting op het gebruik van ICT in het onderwijs gegeven.

’s Middags hebben wij de lerarenopleiding zelf bezocht. Daar waren volop SMART boards, TV’s, iPads en andere ICT tools beschikbaar. In de masterclass gepersonaliseerd onderwijs kwam de rol van ICT in het Finse onderwijs wel aan de orde. Die blijkt nog niet erg groot te zijn. In het nieuwe curriculum zijn de 21^e eeuwse vaardigheden opgenomen, maar het werd nog niet duidelijk hoe zich dat vertaald naar de lespraktijk. Wel werd een onderzoek aangehaald waaruit bleek dat een deel van het gebrek aan motivatie van Finse leerlingen wordt veroorzaakt door de kloof tussen het gebruik van digitale mogelijkheden thuis en in de privé sfeer versus het gebrek aan de inzet van ICT op school. Men zet nu de eerste stappen in een verkenning van de mogelijkheden van de inzet van een laptop per leerling concepten. De komende dagen gaan we nog een aantal scholen bezoeken en dan hoop ik meer te weten te komen over de rol van ICT in het huidige Finse onderwijs.

En ‘moi’? Dat is het Finse equivalent van ‘hoi’.