Ti Ra Mi Mu!

De Finse manier waarbij je het leren niet moe wordt. Over leren leren,  het leren van het geleerde en het aangeleerde leren leren toepassen in je dagelijkse leren…………..daar kunnen we nog wat van leren!

Astrid Verheij-Sentjens

Draait het nu om het leren van de docent, het leren van de leerling, het leren leren van de docent of om het leren leren van de leerling? Je zou het spoor bijster raken.

Een, twee , drie, vier….er is van alles te ontrafelen hier!

Na het bezoeken van de verschillende scholen, met de daarbij behorende toespraken, lezingen en workshops begon het al aardig te gonzen in ons hoofd. Al die input van theorie, de praktijkervaringen en de verhalen van zowel docenten als leerlingen maakte dat ons hoofd letterlijk en figuurlijk overspoeld werd met indrukken en informatie. De slogan: “kijken, ervaren en niet oordelen” begon ietwat op de achtergrond te raken. Want, we zagen heel veel, en heel veel niet,  en hou dan die ‘open mindset’ maar eens vast, want je probeert enorm orde te scheppen in de theoretische chaos in je hoofd. 

Op weg naar het hotel bleek, in het eerste koffietentje waar we, zonder dat daar enige vorm van overleg voor nodig was,  alle zes eensgezind en doelgericht naar binnen stapten, dat de theorie perfect in de praktijk toegepast kon worden. Geheel spontaan kwam er een stukje theorie tot leven terwijl de cafeïne rustig door onze aderen stroomde en ons voorzag van dat ene essentiële stukje dat we nou net nog even nodig hadden (voor een enkeling voldeed de magische kracht van cacao ook blijkbaar). Er van uitgaande dat ze er in Finland prat op gaan dat het ultieme leren binnen een cirkel van drie dialogen gaat (Trialogical learning) paste dit dus prima in dat plaatje. Vanuit de monoloog, met als metafoor het kopje koffie, (we dachten ieder voor zich dat we een enorme behoefte aan cafeïne hadden), werd deze behoefte in een vorm van dialoog (in dit geval een sixa-loog)  gedeeld en werd er met elkaar gecommuniceerd, geëvalueerd, van gedachten  gewisseld,  gespiegeld en werden er concrete nieuwe weerslagen gemaakt van onze ervaringen (de trialoog). De helft van de groep gebruikte daarvoor technische hulpmiddelen  (ICT als mediator!), van iPads en laptops tot het vinden van essentiële achtergrondinformatie en gewone feitjes (iedere groep heeft een fanatieke ‘app gadget groupie’ nodig………al was het maar om Finse toespraken letterlijk te vertalen in het Nederlands). Wij waren uiteraard van alle markten thuis en hebben onze Nederlandse cultuur spontaan gematcht met de Finse cultuur.

Het leerproces en het leren van de leerling staat in Finland centraal en het voor ons schoolsysteem vanzelfsprekende doelgerichte en oplossingsgerichte karakter bracht ons daardoor soms in verwarring. Kijkend met onze eigen onderwijsbril op moesten we daarom soms best scherpstellen. Er hing een heerlijke rust in de scholen (er is denk ik een aangeboren maximum op het stemvolume) en leerlingen schuifelden (letterlijk) op kousenvoetjes door de, enorm luxueus ingerichte educatieve en van alle gemakken voorziene, super gefaciliteerde(!) stimulerende ruimtes. Het feit dat Finnen vanuit een gezamenlijk gedragen waarde voor het respectvol omgaan en samenwerken met je medemens leven is in alle lagen van het onderwijs te voelen en terug te vinden. Vanuit ons, meer individueel ingestelde perspectief, was dat best een bijzondere gewaarwording.

Het ‘trialogische’ aspect werd ’s avonds met name toegepast tijdens, zeer effectieve, ‘werkbesprekingen’, waarbij allerlei nieuwe vaardigheden en kennis werd opgedaan. Zo is Duitsland blijkbaar het beste land om chocomelk te ‘hamsteren’, maak je jus prima zelf (vergeet de bloem niet) en hoor je een week in te calculeren om je kalkoen in liters appelsap te marineren. Verder is het Finse bier (bijna) net zo lekker als die van ons eigen bierbrouwertje uit Gorinchem, en  hebben we ontdekt dat we best een gedegen beslissing kunnen nemen en hele erge dure wijn kunnen bestellen die dan toevallig ook nog tot de beste 3% van de wereld behoord (over excellentie gesproken….).

En elke keer waren de tevreden, extatische gezichtsuitdrukkingen met de daarbij behorende uitingen van genoegen, tijdens het eten van de perfecte Tiramisu (of cheesecake of……),  een perfecte reflectie van weer een geslaagde bespreking. 

Na al deze Finse onderdompelingen en culturele verassingen is het moment gekomen dat we onze koffers weer gaan pakken. Wat laten we achter en wat nemen we mee? Daar kunnen we nog even lekker op broeden in het vliegtuig….voor of na een dutje, want al die indrukken maken ons tevreden maar ook moe. Ti Ra Mi Moe!